Arrays in Kotlin (simple explanation)
2 min readJun 20, 2023
Array bu bir xil turdagi ma’lumotlarni birlashtirib saqlash, ya’ni bitta o’zgaruvchi bilan bir nechta o’zgaruvchilar qiymatini saqlash.
// so'zlarda
val a = "Azamat"
val b = "Quranboy"
val c = "Dadaxon"
val d = "Oybek"
//yoki sonlarda
val s = 12
val f = 45
val g = 15
val h = 1
val l = 64
val t = 48
// yuqoridagining o'rniga quyidagicha yozish mumkin
val ismlar = arrayOf("Azamat","Quranboy","Dadaxon","Oybek")
//yoki
val sonlar = arrayOf(12,45,15,1,64,48)
Endi bularga murojaat qilish ularni indexlari orqali murojaat qilamiz yani
Dasturlashda index 0 dan boshlandi.
ismlar[0] -> bunda ismlar arrayimni nolinchi indexiga murojaat qilinyapdi.
println(ismlar[0]) -> Azamat degan qiymatni chiqarib beradi.
//ularni hammadini chop etish esa quyidagicha bo'ladi.
for(i in ismlar.indices){
println(ismlar[i])
}
// console
Azamat
Quranboy
Dadaxon
Oybek
// 2-method
for(item in sonlar){
println(item)
}
//console
12
45
15
1
64
15
48
//nechta elementi borligini aniqlash size funksiyasi bilan aniqlsak bo'ladi
ismlar.size -> bu bizga 4 degan qiymatni beradi. endi uni xoxlagan bir int
ishlatimiz mumkin bo'lgan o'rinlarda bemalol ishlata olamiz.
println(ismlar.size)
//console
4
// uni qiymatini o'zgartirish uchun uning indexlari orqali murojat qilamiz.
sonlar[2] = 16 -> bunda sonlar arrayimizning 3- indexda turgan element 16
ga o'zgradi.
Keling endi arraylarni ko’p qo’llaniladigan methodlari bilan tanishamiz.
// elementlarini teskari tartibda solish
sonlar.reverse()
// elementlarini aralashtirish uchun shuffle() funksiyasidan foydanaliladi
sonlar.shuffle()
//sort() -> o'sish tartibida tartiblaydi.
sonlar.sort()
//sortDescending() -> teskari tartiblash. kamayish tartiblash
sonlar.sortDescending()
// last() -> oxirgi elementini olib beradi.
sonlar.last() -> bu bizga 48 qiymatini qaytaradi.
//first() -> birinchi elementni olishda ishlatiladi.
sonlar.first() -> 12 ni qaytaradi
// indexOf() -> elementni indexini qaytaradi. yo'q bo'lsa -1 ni qaytaradi
sonlar.indexOf(15) -> 2 degan qiymat qaytadi, chunki u 2-indexda turibdi.
sonlar.indexOf(10) -> -1 qaytaradi, chunki unday element yo'q
// lastIndexOf() -> elementni oxiridan boshiga qarab karab keladi.
indexini qaytaradi. yo'q bo'lsa -1 ni qaytaradi
sonlar.lastIndexOf(15) -> 6 degan qiymat qaytadi, chunki u oxirdan sanasa
6-indexda turibdi.
// sum() -> yigindisini hisoblab beradi
sonlar.sum() ->
//max() min() -> max va minlar